In deze mini-documentaire kun je alvast kennismaken met de kunstenaars en meer te weten komen over de werken die zij speciaal voor tentoonstelling Equilibrium maakten. 

Piet Mondriaan leefde in een turbulente tijd waarin twee wereldoorlogen plaatsvonden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de kunstenaar steeds op zoek was naar harmonie en evenwicht. Mondriaan zocht in zijn abstracte composities naar de juiste balans tussen lijnen en kleurvlakken. Voor hem was het evident dat evenwichtige kunst kan bijdragen aan meer harmonie in de wereld. Hij was ervan overtuigd dat wanneer de neoplastische principes zouden worden toegepast in het dagelijks leven, dit een helende werking op de samenleving zou hebben. Om dit te demonstreren paste de kunstenaar zijn artistieke en levensbeschouwelijke ideeën toe op zijn eigen woon- en werkruimtes. In zijn beroemde ateliers in Parijs en New York experimenteerde de kunstenaar met ruimte, compositie en het bereiken van harmonie. Deze ateliers waren voor velen een grote inspiratiebron.   

Uitgaande van dit gegeven heeft het Mondriaanhuis de kunstenaars Henriëtte van ’t Hoog en Elise van der Linden uitgenodigd om te onderzoeken wat evenwicht voor hen betekent. In de roerige tijden waarin we nu leven, is het zoeken en vinden van balans opnieuw een zeer relevant thema.  Beide kunstenaars kregen een expositieruimte toebedeeld, die zij geheel naar hun eigen hand hebben gezet. Daarbij zijn ze ook uitgenodigd om ‘buiten de lijntjes’ te gaan. Tevens worden zij aangemoedigd om niet alleen een relatie aan te gaan met werk en gedachtegoed van Mondriaan, maar ook om een eventuele wisselwerking tussen elkaars werk te onderzoeken. 

Elise van der Linden

In het werk van Elise van der Linden (1983) speelt tijd een belangrijke rol. Het gaat bij haar om de constante spanning tussen voortdurende verandering enerzijds en de menselijke neiging om dingen te willen vasthouden anderzijds. Van der Linden ziet in de door mensenhanden gevormde wereld een momentopname van een voortdurende transformatie. Het toont de wisselwerking tussen natuur en de menselijke ‘natuur’ met zijn architectuur en techniek.  

Daar waar Mondriaans ideeën neigen naar maakbaarheid van de wereld, ziet Van der Linden meer een wisselwerking tussen mens en natuur. Daar waar Mondriaan ervan uitging dat kunst de wereld kan veranderen, toont het werk van Van der Linden juist hoe de natuur na verloop van tijd terrein terugwint op de ingrepen die de mens heeft gedaan. Een belangrijke inspiratiebron voor Elise zijn verlaten en in verval geraakte gebouwen en leefwerelden van de mens. Op zulke plekken is zichtbaar hoe de kracht van de natuur de menselijke interventie te niet kan doen. Gebouwen, ooit nieuw opgeleverd, bestaan enkel nog uit lege, stoffige ruimtes of gruis.  

Voor Equilibrium maakt Van der Linden een sculptuur waarbij zij zoekt naar een evenwicht tussen een ordening enerzijds en structuren die chaotisch ogen (geïnspireerd op wat andere natuurkrachten dan de menselijke, voortbrengen) anderzijds. Het werk dat zij maakt is geïnspireerd op geometrische structuren die ontstaan door menselijk handelen en op wat de tijd met zulke structuren doet. Daarbij haalt zij inspiratie uit het verval van in onbruik geraakte gebouwen, waar natuurkrachten zichtbaar invloed uitoefenen. 

Meer weten over het werk en drijfveren van Elise? Lees dan het interview met haar.

Henriëtte van 't Hoog

Als abstract werkend kunstenaar is Henriëtte van ’t Hoog (1943) bekend en vertrouwd met de beeldtaal van de kunstenaars van De Stijl. Haar werk en vormentaal zijn ook geïnspireerd op De Stijl. Maar Van ’t Hoog heeft daarin haar eigen uitdrukkingswijze ontwikkeld. Zij ziet De Stijl niet als leidraad om na te volgen, maar als een gegevenheid die uitnodigt om te komen tot een autonome visie van daarná. Net als het latere werk van Mondriaan oogt het werk van Henriëtte van ’t Hoog geometrisch, maar ligt er net als bij Mondriaan geen mathematisch concept aan ten grondslag. Ook Van ’t Hoog volgt geen strikte wiskundige principes maar laat zich leiden door artistieke intuïtie in het realiseren van optische illusie, spanningsvol contrast en visuele balans.  

Van ’t Hoog is onder meer bekend van haar abstracte muurschilderingen in felle kleuren waarbij de architectuur van de ruimte nadrukkelijk onderdeel wordt van het werk. Haar muurschilderingen gaan de hoek om, betrekken de vloer, suggereren soms diepte en zetten je als kijker regelmatig op het verkeerde been, halen je even uit balans. 
Ook maakt Van ’t Hoog hoekige wandobjecten, waarbij de relatie en interactie tussen deze objecten onderling en tussen de objecten en de ruimte van wezenlijk belang zijn. Deze ruimtelijke betrokkenheid geeft haar werk een onderscheidende identiteit, die wordt versterkt door de kleurkeuze. De kunstenaar maakt gebruik van zorgvuldig gekozen maar vaak weinig harmoniërende, deels reflecterende kleuren die hun weerschijn hebben op de wand waarop de objecten worden bevestigd.  

In haar meest recente werk komen de objecten van de wand af en gaan ze ruimte in. De vloersculpturen getiteld Soul Light hebben bewegend licht binnenin dat door openingen in de sculpturen ontsnapt. Het gereflecteerde licht bij de wandobjecten vertaalt zich hier in direct licht in vloersculpturen. 

Het thema evenwicht speelt een belangrijke rol in het werk van Henriëtte van ’t Hoog. Zij onderzocht dit thema eerder onder meer in een serie muurschilderingen getiteld Equilibrium. Voor de tentoonstelling in het Mondriaanhuis zal zij een tijdelijke muurschildering ontwerpen, die zich voegt naar de architectuur van het gebouw en de indeling van de ruimte, maar er ook een eigenzinnige accentuering aan geeft die als contrasterend kan worden ervaren. Er treedt een verschuiving op in de beleving van de ruimte, er ontstaat een nieuwe visuele balans. In de video zie je hoe de muurschildering, ontworpen door Henriëtte en uitgevoerd door Guido Nieuwendijk, tot stand kwam:

Meer weten over het werk en drijfveren van Henriëtte? Lees dan het interview met haar.

De tentoonstelling Equilibrium wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Mondriaanfonds.