• Mondriaan en de Tweede Wereldoorlog
  • 2020-04-24T00:00:00+02:00
  • 2024-12-31T23:59:59+01:00
  • Deze presentatie gaat in op de door Hitler geïntroduceerde idee van ‘Entartete Kunst’ en op de vlucht van Piet Mondriaan naar Amerika. Daar wist hij, inmiddels 68 jaar oud, zich als kunstenaar nogmaals te vernieuwen en maakt hij zijn meesterwerk Victory Boogie Woogie.

Piet Mondriaan (1872-1944) leefde in een roerige tijd waarin twee wereldoorlogen plaatsvonden. Misschien wel juist daardoor was hij gedurende zijn leven en op het artistieke vlak steeds op zoek naar balans en evenwicht. Mondriaan was er van overtuigd dat kunst in de juiste compositie en verhoudingen kon bijdragen aan de harmonie in de wereld.

Entartete Kunst

In 1934 besloot Adolf Hitler dat er in het Derde Rijk geen ruimte was voor moderne kunst. Kunst die niet voldeed aan de nationaalsocialistische ideeën werd bestempeld als ‘Entartet’. Om het volk het morele verval van de moderne kunst te laten zien, organiseerden de nazi’s in 1937 in München de tentoonstelling ‘Entartete Kunst’, waarin 650 moderne kunstwerken werden getoond. Mondriaan was als een van de weinige buitenlandse kunstenaars met twee werken vertegenwoordigd in deze expositie.

Naar Londen en New York

De kunstenaar voelde zich niet langer veilig in Europa en wilde naar Amerika. Daarvoor reisde hij in 1938 eerst naar Londen met in een kist de schilderijen waar hij op dat moment aan werkte. In Londen maakte Mondriaan kennis met de Engelse kunstwereld en met de Amerikaanse Peggy Guggenheim met wie hij het nachtleven verkende. Pas in september 1940 kon Mondriaan de boot uit Liverpool naar Amerika nemen. Dit was net op tijd, want niet veel later werd zijn buurt in Londen hevig gebombardeerd.

Ode aan de vrijheid

Mondriaan bloeide op in New York. De stad deed hem goed. Daar, in de nieuwe wereld weet de kunstenaar zichzelf nogmaals opnieuw uit te vinden en creëert hij zijn meesterwerk, de Victory Boogie Woogie. Een kopie van dit schilderij wordt kort na de oorlog, in 1946, in het Stedelijk Museum van Amsterdam geëxposeerd als ode aan de vrijheid.